Παιδοφθαλμολογία

Ένας πρώτος έλεγχος θα πρέπει να γίνεται όταν ακόμα το παιδί σας είναι νεογέννητο, έτσι ώστε να μπορούν να διαγνωσθούν έγκαιρα κάποιες συγγενείς ασθένειες, όπως καταρράκτης ή γλαύκωμα, όπου και θα χρειαστεί άμεσα θεραπεία. Συνήθως αυτή η εξέταση γίνεται από τον παιδίατρο σας.

Σε περίπτωση που δεν υπάρχει κάποιο ορατό οφθαλμολογικό πρόβλημα ή εσείς ως γονείς δε βλέπετε κάποια συμπεριφορά που να σας ανησυχεί, τότε καλό θα ήταν να γίνει ένας πλήρης οφθαλμολογικός έλεγχος γύρω στην ηλικία των 4 ή 5 ετών προτού πάει σχολείο.

Ο έλεγχος θα πρέπει να γίνεται νωρίτερα σε περίπτωση οικογενειακού ιστορικού κάποιου διαθλαστικού σφάλματος (μυωπία, υπερμετρωπία, αστιγματισμός), στραβισμού (όταν τα μάτια δεν είναι παράλληλα) ή αμβλυωπίας (όταν ένα μάτι είναι ‘τεμπέλικο’).

Επειδή απαιτούνται ειδικοί χειρισμοί στην εξέταση ενός παιδιού σε σχέση με έναν ενήλικα, ο χρόνος που χρειάζεται ποικίλει από 20 – 40 λεπτά. Εδώ πολύ σπουδαίο ρόλο παίζει η εμπειρία και η εκπαίδευση του οφθαλμιάτρου σε κάποιο αναγνωρισμένο πρόγραμμα εξάσκησης στην Παιδο-οφθαλμολογία στο εξωτερικό.

Πολλές φορές θα χρειαστεί να μπούνε σταγόνες στα μάτια τους ώστε να ανοίξει η κόρη (μυδρίαση) και να μπορέσει ο οφθαλμίατρος να δει μέσα σε αυτά. Ειδικότερα, η μέτρηση ενός πιθανού διαθλαστικού σφάλματος απαιτεί τη χρήση σταγονών. Αφού μπούν οι σταγόνες θα πρέπει να περιμένετε περίπου 20 – 30 λεπτά για να δράσουν και μετά να συνεχιστεί η εξέταση.

Αρκετές φορές οι σταγόνες είναι ενοχλητικές για τα μάτια και μπορεί τα παιδιά να αντιδράσουν και να μη θέλουν να συνεχίσει η εξέταση. Αυτό είναι απολύτως φυσιολογικό και η εξέταση θα πρέπει να αναβάλεται για αργότερα (συνήθως μετά μερικές εβδομάδες). Σε αυτήν την περίπτωση τις σταγόνες καλό είναι να τις δίνουν οι γονείς στο σπίτι 2 – 3 μέρες πριν την εξέταση.

Αρκετές φορές το δάκρυσμα μπορεί να οφείλεται σε έναν ερεθισμό ή μια μόλυνση του ματιού (για παράδειγμα μια επιπεφυκίτιδα). Σπάνια, μπορεί να οφείλεται σε συγγενές γλαύκωμα. Αν μετά από προσεκτική εξέταση δε βρεθεί κάποιος εξωτερικός παράγοντας που να προκαλεί το δάκρυσμα, και αποκλειστεί και κάποιος σοβαρός λόγος όπως το συγγενές γλαύκωμα, τότε η πιο συχνή αιτία δακρύσματος σε τόσο μικρή ηλικία είναι η απόφραξη της αποχετευτικής συσκευής των δακρύων.

Αποχετευτική δακρυική συσκευή είναι ένα σύστημα καναλιών που έχει ως ρόλο να μεταφέρει και να αποχετεύει τα δάκρυα από το μάτι προς το εσωτερικό της μύτης. Στον άνθρωπο η ανάπτυξη της δακρυικής συσκευής ολοκληρώνεται στον 9ο μήνα αλλά μερικές φορές κάποια τμήματα του παραμένουν κλειστά και γι’ αυτό τα μάτια δακρύζουν.

Αρχικά δοκιμάζουμε μαλάξεις στην περιοχή της εσωτερικής γωνίας των βλεφάρων από πάνω προς τα κάτω. Χρειάζονται 10 μαλάξεις 4 φορές την ημέρα. Επίσης, παράλληλα θα πρέπει να γίνεται καθαρισμός των βλεφάρων, αλλά αντιβιοτικές σταγόνες θα πρέπει να χρησιμοποιούνται μόνο σε περίπτωση λοίμωξης και ύστερα από εξέταση από τον παιδο-οφθαλμίατρο.

Περίπου στο 95% των περιπτώσεων και μόνο με τις μαλάξεις, οι δακρυικοί πόροι ανοίγουν με την πάροδο ενός έτους. Σε περίπτωση που δεν ανοίξουν , τότε μπορεί να γίνει καθετηριασμός τους, υπό γενική αναισθησία, μεταξύ 12 – 18 μηνών. Η πιθανότητα επιτυχίας σε αυτές τις ηλικίες είναι γύρω στο 90%. Μετά τα δύο χρόνια η πιθανότητα επιτυχίας δεν είναι το ίδιο καλή και θα πρέπει μετά τον καθετηριασμό να τοποθετηθεί και ένας μικρός σωλήνας σιλικόνης στο σύστημα για να το κρατήσει ανοιχτό. Αυτός ο σωλήνας μένει εκεί για περίπου 3 – 6 μήνες. Σε μεγαλύτερες ηλικίες απαιτείται πιο σύνθετη χειρουργική επέμβαση, η οποία θα πρέπει να γίνεται αφού ολοκληρωθεί η ανάπτυξη του προσώπου του παιδιού.